Kantoorpolitiek: meespelen of bloeden
Medewerkers die het liefst werken waar er géén politieke
spelletjes worden
gespeeld, moeten we uit de droom helpen. Elke werkplek is politiek omdat
de mens van nature een manipulatief wezen is.
Mensen hebben de aangeboren neiging om wat er in hun omgeving gebeurt
te willen begrijpen en beïnvloeden, zeggen psychologen. "Iedereen
heeft nu
eenmaal belangen en wensen die hij wil realiseren", zegt office-politics-expert
Michael Dobson daarover. Door Astrid Schutte.
Roddelen
Organisatiekundige Nigel Nicholson meent zelfs dat roddelen om die reden
een aangeboren overlevingsstrategie is. Zoals er in het Stenen Tijdperk
schaarste was aan voedsel, kleding en beschutting en natuurrampen op de
loer lagen, zo is er in bedrijven schaarste aan topfuncties en onzekerheden
over wie wat mag doen en wie bij de leiding in een goed blaadje staat.
Roddelen is een manier om informatie te krijgen die je niet via officiële
kanalen bereikt. Je krijgt er kennis mee, die je helpt om op de werkvloer
te overleven.
Drijfveren
Manipuleren mag in de aard van elke mens zitten, de drijfveren en doelen
die mensen daarmee hebben, verschillen uiteraard. Terwijl de een het gelukkigst
is als hij mensen in zijn werk kan helpen, is een ander pas in de wolken
wanneer hij iets nieuws kan leren of wanneer hij iets kan doen dat hem
aanzien geeft, zo toont drijfveren-onderzoek aan.
Wie egoïstische motieven heeft en vooral belangrijker of rijker wil worden, zal eerder de neiging hebben achterbakse politieke spelletjes te spelen. Je krijgt immers niet makkelijk hulp van anderen wanneer je zegt: help mij zodat ik er beter van word. Met beentje lichten, tweedracht zaaien of slijmen bereik je in dat geval je doel waarschijnlijk sneller.
Dringen
aan de top
Dat er boven in het bedrijf méér politiek wordt bedreven
dan beneden, is dan ook logisch. In de top zijn weinig plekken en is het
dus dringen geblazen. Wie niet zijn eigenbelang tot hoogste prioriteit
maakt, zal bij promoties vaak het nakijken hebben. Niet de man of vrouw
die altijd zijn beste beentje voor zet wint, maar degene met het beste
(roddel)netwerk, aldus Jos van Hezewijk en Marcel Metze in ‘Je kent
wie je bent’.
Bloeden
Medewerkers verschillen uiteraard in de handigheid die ze hebben in het
politieke spel. Geoff Clarke, de vader van Jane Clarke, auteur van ‘Politieke
spelletjes in organisaties’ was een getalenteerde marketeer, werkend
in een farmaceutisch bedrijf. Hij was analytisch, creatief en ideeënrijk.
Helaas was hij óók zeer direct en open. Hij probeerde zijn
werk te doen, zonder veel acht te slaan op de manier waarop hij overkwam.
Dat was zijn ondergang. "Hij werd geprest het bedrijf te verlaten
op een zo venijnige manier, dat het leek alsof zijn omgeving hem waar
maar mogelijk wilde kwetsen", vertelt Jane Clarke, een psycholoog
in dienst van de hrm-advies-organisatie Nicholson McBride, die ook Nederlandse
multinationals als klant heeft. "Je kunt nog zo briljant zijn",
concludeert auteur Clarke, "als je het spel van de organisatie niet
meespeelt, moet je ervoor bloeden."
Onbewust
Maar omdat mensen van nature hun belangen nastreven, gebeurt het bedrijven
van kantoorpolitiek vaak onbewust. De collega die jouw successen probeert
te claimen of je achter je rug zwart maakt, beseft waarschijnlijk niet
eens dat hij kantoorpolitiek bedrijft. Consultants die medewerkers trainen
in kantoorpolitiek, beginnen dan ook vaak met mensen bewust maken van
eigen en andermans belangen. Het gedrag van een vileine collega wordt
begrijpelijker in het licht van het feit dat hij graag jouw stoel wil
hebben of die van jullie chef.
Bewustwording van dergelijke belangen kan een enorme eye-opener zijn. Wie voor het eerst gaat nadenken over kantoorpolitiek voelt zich van een enorme naïeveling vaak veranderen in ’s werelds grootste cynicus.
5
tips voor slechterikken, van Michael Warshaw:
•
Je
kunt alleen maar winnen als iemand anders verliest.
•
Als
je niet krijgt wat je wilt, betekent dat niet altijd dat je genaaid wordt.
•
Bedrijfspolitiek draait om macht en sommige mensen gaan daar heel ver
in
•
Roddels zijn een belangrijke informatiebron.
•
Geloof niet alles wat je hoort.
Lees
verder:
•
Wat
is kantoorpolitiek?
•
Waarom
is kantoorpolitiek soms sterker?
•
Hoe
saboteer ik een ongewenst plan?
•
Boekentip:
Politieke spelletjes in organisaties
•
Test:
Kun jij omgaan met kantoorpolitiek?
